Karabük Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hakan Yılmaz ve ekibi tarafından, görme engelli bireylerin yaşamını kolaylaştırmak için yapay zeka destekli “Rehber Göz” isimli giyilebilir bir cihaz geliştirildi
. 2019 yılında başlatılan ve 2021’de Türk Patent ve Marka Kurumu’ndan ‘Faydalı Model Belgesi’ alan proje, yapay zeka entegrasyonuyla daha da geliştirildi.
Rehber Göz, göğüs bölgesine yerleştirilen mini bir bilgisayar ve değiştirilebilir bataryalarla çalışıyor. Kamerası sayesinde nesneleri tanıyor, kızılötesi ve ultrasonik sensörlerle çevredeki engelleri algılıyor. Cihaz, engelleri sesli uyarılar ve geri bildirimlerle kullanıcıya bildirerek yönlendirme sağlıyor.
Dünya genelinde yaklaşık 45 milyon, Türkiye’de ise 1,1 milyon görme engelli birey bulunduğunu belirten Doç. Dr. Hakan Yılmaz, cihazın yerli üretimle teknoloji ve yapay zeka desteğini bir araya getirdiğini söyledi. “Amacımız görme engelli bireylerin yaşam kalitesini artırmak. Patenti alınan ürünümüzü en kısa sürede seri üretime geçirmeyi hedefliyoruz” dedi.
Projede, Doç. Dr. Yılmaz’a Karabük Üniversitesi Mühendislik Fakültesi öğrencileri Nadi Doğan, Bahadır Bektaş Doğmuş ve Recep Tayyip Çitil eşlik etti.
Yapay zeka destekli cihaz, kullanıcıların çevresini tanımasını sağlayan, taşınabilir ve giyilebilir bir rehber olarak dikkat çekiyor.
Cihazın özelliklerini anlatan Doç. Dr. Yılmaz, “Rehber Göz, göğüs bölgesine yerleştirilen bir mini bilgisayara ve değiştirilebilir bataryalara sahip. Üzerindeki kamera sayesinde nesneleri tanıyabiliyor, kızılötesi ve ultrasonik sensörler yardımıyla çevresindeki engelleri algılayabiliyor. Bu sayede görme engelli bireylerin yalnız yaşarken çevresindeki nesneleri bulmasında ya da önlerindeki engelleri algılamasında büyük kolaylık sağlıyor” dedi.
Pilot Uygulama ve Günlük Kullanım
Cihazın pilot uygulaması Karabük Üniversitesi kampüsünde gerçekleştirildi. Kampüsteki görme engelliler için oluşturulan kabartmalı şeritleri tanıyabilen cihaz, kullanıcıyı sesli uyarılarla yönlendiriyor. Örneğin, “5 metre sonra sola dön” veya “İleride engel var, dikkatli yürü” gibi bildirimlerle güvenli bir şekilde hareket etmeyi sağlıyor.
Yapay Zeka Destekli Hızlı Çözüm
Yılmaz, cihazın yapay zeka entegrasyonu sayesinde hızlı ve doğru sonuçlar alabildiğini belirtti. “Görme engelli bir birey evde klimanın kumandasını bulmak istiyorsa, cihazın kamerası nesneyi tanır ve bluetooth kulaklık üzerinden sesli olarak yerini tarif eder. İnternet bağlantısıyla çalışabilen cihaz, çevrimdışı modda da aynı işlevleri yerine getirebiliyor” dedi.
Navigasyon ve Güvenli Ulaşım
Cihaz, kısa mesafelerde de rehberlik sunabiliyor. Görüntü işleme ve yapay zeka teknikleriyle sokakları tanıyan sistem, kullanıcıyı hedefe güvenle yönlendirebiliyor. Ayrıca, mesafe sensörleri ve görüntü işleme algoritmalarıyla engelleri tanıyarak kullanıcıya sürekli bilgi veriyor.
Doç. Dr. Yılmaz, cihazın taşınabilir, bataryası değiştirilebilir ve kesintisiz çalışabilir özellikleriyle kullanıcıların hayatını büyük ölçüde kolaylaştıracağını ifade ederek, “İlerleyen süreçte bu cihazı seri üretime geçirip daha fazla bireyin faydalanmasını sağlayacağız” diye konuştu.